Ticari ve siyasi anlaşmazlık el ele
Papaz Andrew Brunson'ın casusluk ve terör örgütleriyle ilişki kurma suçlamasıyla yargılanmasının Türkiye ile ABD arasında yol açtığı anlaşmazlık ikili ticari ilişkilere de sıçradı. Washington yönetimi gümrüksüz ithal edilen Türk menşeli malların durumunun incelenmekte olduğunu açıkladı.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ABD yönetiminin papaz Brunson'ın yargılanmasına gösterdiği tepkinin stratejik ortaklığa yakışmadığını ve Türkiye'ye saygısızlık olduğunu söylemişti. Türkiye, adalet ve içişleri bakanlarına ABD tarafından kararlaştırılan yaptırımlara aynı misillemede bulunmuştu.
TL'deki değer kaybı, döviz cinsi borç yükü bulunan Türk özel sektörü açısından da olumsuz bir gelişme olarak kabul ediliyor.
Özel sektör dış borç stoku nasıl etkilendi?
Merkez Bankası'nın açıkladığı verilere göre banka dışı firmaların net döviz açık pozisyonu Mayıs ayında 217,3 milyar dolar seviyesindeydi.
Papaz Brunson krizi ise 26 Temmuz'da ABD Başkan Yardımcısı Mike Pence'in, "Papaz Brunson'ı hemen serbest bırakın ya da sonuçlarına katlanmaya hazır olun" demesiyle başlamıştı.
Pence'in açıklaması öncesinde Dolar/TL kuru 4,77 seviyesindeydi. Yani Türk şirketlerinin net döviz açığı o günün kuruyla TL cinsinden 1 trilyon 36 milyar TL seviyesindeydi.
Bugün ise Dolar/TL 5,19'u aşmış durumda. Yani döviz açık pozisyonu TL bazında 1 trilyon 127 milyar TL'ye ulaşmış durumda.
Toplamda 6 işlem günü içerisinde Türk şirketlerinin üzerindeki dış borç yükü TL bazında 91 milyar TL artmış oldu.
12 ay içinde geri ödenmesi gereken borç
Benzer bir tablo 12 ay içerisinde geri ödenmesi gereken kısa vadeli dış borç için de geçerli.
Mayıs sonu itibarıyla 123,3 milyar dolar seviyesinde bulunan Türk şirketlerin kısa vadeli dış borç stoku, TL bazında son 6 işlem gününde 51,4 milyar TL arttı.
Yabancı para cinsi borçlanıp TL cinsi gelir elde eden özel sektör şirketlerinin kur riski daha önce Uluslararası Para Fonu (IMF) ve uluslararası kredi derecelendirme kuruluşları tarafından da Türkiye ekonomisine dair risk unsurları olarak dile getirilmişti. (DW-Türkçe/bbc-Türkçe/RK)
