Tahıl koridoru anlaşmasına ilişkin konuşan Putin, "Tahıl koridorunu canlandırmak istiyoruz, bunu yapacağız. Bir şartla yapacağız. Tarım ürünlerimizin de engelsiz şekilde denize çıkmasını istiyoruz" dedi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, NATO ile Rusya arasındaki ipte eşi benzeri olmayan bir şekilde yürüyor.
Tahıl anlaşması önceki haliyle saman alevi gibiydi. Geçen yıl Ağustos ayında yürürlüğe giren anlaşmaya göre Eylül ayında 178, Ekim ayında 180 tahıl gemisi Ukrayna limanlarından ayrıldı. Bu yılın Temmuz ayında, Rusya tahıl sözleşmesinden çekildiğinde ise bu sayı sadece beşti.
O zamana kadar yani Rusya’nın anlaşmadan çekildiğini açıklayıncaya kadar yaklaşık 33 milyon ton Ukrayna tahılı ve bitkisel yağı İstanbul Boğazı üzerinden sevk edildi. Bunun yaklaşık dörtte biri Afganistan, Somali ya da Yemen gibi son derece yoksul ülkelere ulaştı.
Büyük bir bölümü ise başta Çin olmak üzere yüksek ve orta gelirli ülkelere, ardından da İspanya ve Türkiye'ye gönderildi. Burada tahılın en azından bir kısmı işlenerek un, makarna ya da hamur işi olarak yoksul ülkeler de dahil olmak üzere diğer ülkelere ihraç ediliyor.
Türkiye ekonomisi kazanç sağlıyor
Türk ekonomisi yaratılan bu değerden faydalanıyor. Buna ek olarak, her kargo gemisi Boğaz'dan geçiş için ödeme yapmak zorunda. Tesadüf olsun ya da olmasın, tahıl anlaşmasının başlamasıyla birlikte bu ücret ton başına 4 ABD dolarına yükseltildi. Aritmetik olarak bakıldığında, bu Türkiye hazinesine yüz milyonlarla ifade edilen bir meblağ kazandırdı.
Türkiye’nin bu meblağı, örneğin Moskova'daki ödenmemiş faturalarının küçük bir kısmını ödemek için kullanacağı söylenebilir. Ne de olsa Rusya, Türkiye'nin milyarlarca euroluk doğalgaz borcunu ertelemiş ve böylece seçim kampanyası sırasında Recep Tayyip Erdoğan'a bir hizmette bulunmuştu.
Ancak Erdoğan'ın tek derdi para değil. Tahıl Anlaşması'nın yeniden canlandırılması için kampanya yürütmüş olması, siyasi nedenlerin de en az onun kadar ağır bastığını gösteriyor. Başarı, Türkiye'nin sınırlarının çok ötesinde tanınması anlamına geliyor.
Erdoğan'dan kaçış yok
Erdoğan Doğu ile Batı, NATO ile Rusya arasındaki ipte eşi benzeri olmayan bir şekilde dans ediyor. Ukrayna'daki silahların susturulması söz konusu olduğunda Erdoğan, kendisinin gözardı edilmemesi için çalışıyor.
Ancak bu hedefe daha çok var ve Cumhurbaşkanı henüz bir barış meleği olarak dikkatleri üzerine çekmiş değil. Tahıl anlaşmasının başlangıcındaki saman alevi, Putin'le görüşmeden sonra en iyi ihtimalle tütmeye devam edecek. Yeniden alevlenebilir mi? Soru işareti! Büyük arabulucu Erdoğan'ın büyük başarısı şimdilik gerçekleşmedi.
Kaynak: Christian Buttkereit, SWR
