Ekonomik sorunlar ve sosyal politikaların gölgesinde kalan konular
Almanya’daki mülteci ve göçmen sorunları, özellikle ekonomik durumu etkileyen faktörler, seçim kampanyalarının en önemli başlıkları arasında yer alıyor. Bununla birlikte, sosyal güvenlik sistemini güçlendirmek için sermaye gelirlerinden daha fazla kesinti yapılması gibi daha küçük çaplı tartışmalar da gündemde. Ancak uzmanlara göre, şu anki siyasi ortamda hiç bir parti, toplumun büyük kesimlerini derinden etkileyen büyük sosyal vizyonları tartışmaya açmıyor.
2021 seçimlerinde CSU lideri Markus Söder, partisini uyarmış ve “Uyuyan vagonla başbakanlığa gitmemeliyiz” demişti. Bu strateji, yani önemli ve tartışmalı konularda sessiz kalıp sadece rakiplerin hata yapmasını beklemek, o dönemde Olaf Scholz’un başbakanlık yolunu açmıştı. 2025 genel seçim kampanyasında da benzer bir stratejinin benimsendiği görülüyor.
Sosyal politikalar arka planda kalıyor
“Toplumu derinden etkileyen sosyal politikalar, partilerde hak ettiği yeri bulamıyor,” diyen Berlin Özgür Üniversitesi’nden siyaset bilimci Antonios Souris Tagesschau’ya yaptığı açıklamada, seçim kampanyalarında toplumun geniş kesimlerini ilgilendiren sosyal konuların genellikle ön plana çıkmadığını belirtti. Bu konular elbette seçim programlarında yer buluyor, ancak genellikle bunlar siyasi iletişimde gerektiği kadar vurgulanmıyor.
Yoksulluk ve konut sorunu: Toplumsal bir gerçeklik
Almanya’da yapılan ARD-DeutschlandTrend anketine göre, halkın neredeyse dörtte üçü, zengin ve fakir arasındaki uçurumun toplumsal yaşam için en büyük sorun olduğuna inanıyor. Ancak çoğu seçim programında sosyal dayanışma sadece bir kelime ya da slogan olarak geçiyor; somut bir çözüm önerisi olarak değil.
Siyaset bilimci Souris, konut sorununa dikkat çekerek, “Konut meselesi aslında yıllardır Almanya’nın ve Avrupa'nın öncelikli sorunlarından biri,” diyor. Seçim programlarına bakıldığında, SPD, Yeşiller, Sol Parti ve BSW, kira artışlarını sınırlayan yasanın süresiz uzatılmasını veya kalıcı hale getirilmesini savunuyor. Ancak, ARD’nin Plusminus programının yaptığı araştırmalar, kira sınırlamalarının artan kiralar karşısında yeterli olmadığını gösteriyor.
CDU/CSU, “daha fazla pragmatizm” ve “daha fazla inşaat alanı” ile yeni konut projelerinin teşvik edilmesini istiyor. FDP ise, daha fazla insanın kendi mülküne sahip olabilmesi için 500.000 Euro’ya kadar olan konut alımlarında emlak vergisinin kaldırılmasını planlıyor. AfD ise miras vergisinin tamamen kaldırılmasını savunuyor.
Eğitimdeki sorunlar ve eyaletlere bırakılan sorumluluk
Eğitim konusu da Almanya’da geniş bir kesimi ilgilendiriyor. Ancak eğitim politikaları, Almanya’nın her eyaletinin sorumluluğunda olduğundan, bu mesele ulusal düzeyde yeterince tartışılmıyor. Sol Parti, kreşten üniversiteye kadar eğitimin tamamen ücretsiz olmasını savunurken, BSW tüm eyaletlerde ortak bir müfredat uygulanmasını talep ediyor.
Neden bu konular seçim kampanyalarında yeterince öne çıkmıyor?
Siyaset bilimci Souris’e göre, seçim kampanyalarındaki tartışmalar çoğunlukla ideolojik bir temele dayanıyor ve somut çözüm önerilerinden ziyade genel söylemler öne çıkıyor. Parti liderleri, toplumu ilgilendiren bu temel konularda derinlemesine bir vizyon sunmaktanse, mevcut sorunları daha yüzeysel bir şekilde ele alıyor. Özellikle mülteci ve Göçmen sorunları gibi öne çıkarılan sorunlar diğer sorunların üstününün kapatılması için kullanılıyor.
