Sonuç bildirisinde, "ülke genelinde kültürel, ekonomik, coğrafi yakınlıkları dikkate alınarak bir veya birkaç komşu şehri kapsayacak biçimde demokratik özerk bölgelerin oluşturulması" önerilirken "Halk meclislerinin ilan ettiği özyönetim ilanlarını sahipleniyoruz" denildi.
Demokratik Öz Yönetim şöyle tarif edildi:
Özerk Yönetim programı
Tüm özerk bölgelerin seçilmiş meclisler tarafından Türkiye'nin yeni demokratik anayasasının temel prensipleri çerçevesinde yönetilmesi.
Özerk Bölgelerin halk iradesinin ayrıca TBMM ve merkezi yönetimde de demokratik esaslar temelinde temsil edilmesi.
Demokratik Özerk Bölgelerde merkezi yönetimin seçilmişler üzerindeki her türlü vesayetine son verilmesi. Seçilmişleri görevden alma yetkisinin kaldırılması.
Özel Bölge ve kentlerde kurulacak meclislerin karar alma ve denetleme süreçlerine doğrudan katılımının sağlanması.
Kadınların meclislerde tüm karar mekanizmaları ve öz yönetim kademelerinde eşit temsilinin tanınması.
Gençliğin karar mekanizmaları ve öz yönetim organlarında yer alması.
Her kademede eğitimin öz yönetimlere bırakılması. Türkçenin yanı sıra bütün anadillerin de eğitim ve öğretim dili olması.
Türkçenin yanında yerel dillerin de resmi dil olarak kabul edilmesi.
Bütün düzeylerdeki sağlık ve tedavi hizmetlerinin özerk yönetimlerce sunulabilmesi.
Yargı sistemi ve adalet hizmetlerinin özerk bölge modeline göre yeniden düzenlenmesi.
Toprak su ve enerji kaynaklarının işletilmesi, denetlenmesi ve üretimden pay alma yetkisinin özerk bölge yönetimine verilmesi.
Özerk bölgenin yönetim alanında ve kent içinde her türlü kara, hava, deniz ulaşım hizmetleri sunması ve denetimini sağlaması.
Yerelde bütçelemenin özerk bölge yönetimine devredilmesi ve kadın odaklı bütçelemenin esas alınması.
Merkezle ve diğer yerellerle varılacak anlaşmalara ve hakkaniyet ilkelerine bağlı olarak bazı vergilerin öz yönetim birimleri tarafından toplanması. Merkezin yerelden topladığı bütün vergi gelirlerinden yerele pay verilmesi.
Özerk Bölge yönetiminin denetiminde yereldeki asayişin tümünü sağlayacak resmi yerel güvenlik birimlerinin kurulması. Bu birimlerin anayasal kurallar çerçevesinde ihtiyaçlara bağlı olarak kurulmuş merkezi savunma ve güvenlik birimleriyle koordineli olarak çalışması.
HDP Eş Başkanı Selahattin Demirtaş, deklarasyonda ifade edilen çerçevenin Türkiye'de hakim bir yönetim biçimi haline gelmesi için mücadele içinde olacaklarını söyledi.
Türkiye’deki Kürt siyasi hareketlerinin oluşturduğu Demokratik Toplum Kongresi’nin hafta sonunda Diyarbakır’da “özerklik planını” açıklaması ve hükümete “müzakerelere hazır olduğu” mesajını vermesinin ardından gözler bir kez daha çözüm sürecine çevrildi.
Demokratik Toplum Kongresi’nin (DTK) Olağanüstü Genel Kurulu’nda aldığı kararları DW Türkçe’ye değerlendiren uzmanlar, Kürt hareketinin ilk kez öz yönetim önerisinin ayrıntılarını ortaya koyarken, “demokratik bir anayasa” ve “Türkiye'nin demokratik birliğine” vurgu yapmasının önemli olduğunu söylediler.
Mesut Yeğen, deklarasyonda ifade edilen taleplerin, Kürt sorununun gidişatı, Kürtlerin Irak ve Suriye’de sahip oldukları haklar ışığında değerlendirilmesi halinde çok da radikal görülemeyeceğini kaydetti. Yeğen, “Bununla birlikte, talepler Türkiye’deki mevcut durum düşünüldüğünde radikal anlamda yeniden düzenlemeye gidilmesini gerektiriyor” diye konuştu.
Çatışmaların Türkiye’nin kaldıramayacağı bir boyuta ulaştığını ifade eden sosyolog Yeğen, “Sürecin bu şekilde yürütülmesi mümkün değil. Mutlaka müzakerelere dönüş gerekiyor. Zaman içerisinde bunun mümkün olacağını düşünüyorum” görüşünü dile getirdi.
“Çözüm anahtarı hükümette”
Uluslararası Kriz Grubu (ICG) araştırmacılarından Berkay Mandıracı,
Şimdi dikkatlerin Türk Hükümeti’nin Kürt hareketi tarafından ortaya konan taleplere nasıl bir yanıt vereceğine çevrildiğini söyledi. Mandıracı, “Bu taleplerin yüzde yüz yerine gelmeyeceğini Kürt hareketinin bildiğini düşünüyorum” dedi.
