Erdoğan faiz indirimleri ile özelde konut sektörünü, genelde de ekonomiyi canlandırmayı umuyor ancak bu kumarı kazanma ihtimali zayıf görünüyor
Merkez Bankası 18 Kasım’daki toplantısında faizleri 1 puan daha indirerek yüzde 15’e çekti. Böylece faizler üç ayda 4 puan düşmüş oldu.. Tüketici enflasyonunun yüzde 20’ye yaklaştığı şartlarda bu, eksi 5 puan negatif faiz demek.
Faiz indirimi kararları, TL’deki mevduatları daha çok dövize, konut alımına ve başka alanlara yönlendiriyor.
Dövize yönelişler ile birlikte, piyasadaki döviz arzının daralmasının da etkisiyle dolar fiyatı psikolojik eşik olan 10 TL basamağını aştı.
Döviz dışında TL’nin yöneldiği alan konut ve dayanıklı tüketim malı alımları. Enflasyondan korunmak için gayrimenkule yönelim, yaygın bir davranış ve bu, ipotekli olmayan konut satışlarında bu yıl yüzde 18’lik bir artışı getirmiş durumda. Konuta yöneliş, konut fiyatlarını da tırmandırıcı bir sonuç yaratıyor. Bununla birlikte faiz indiriminden umulan, konut kredilerini düşürüp ipotekli konuta talebi canlandırmak.
Türkiye ekonomisinin en çok konuşulan konusu, kontrolden çıkan ve baş edilemeyen enflasyon. Gelecek aylarda tüketici enflasyonu daha da yükselecek.
TCMB Başkanı’nın enflasyona karşı faizi artırma seçeneğini dışladığı ve cari denge hedeflemesi gibi emsali ne teoride ne pratikte görülen bir yolu seçtiği ortada.
Ne var ki tuhaf bir şekilde cari fazla vererek yapılması düşünülen bu “özgün” enflasyonla mücadele yöntemini Hazine ve Maliye Bakanı Elvan benimsemiyor ve şöyle diyordu: “Merkez Bankası’nın temel görevi fiyat istikrarını sağlamaktır. (…) Cari açığın azaltılması görevi hükümete aittir. Para politikasında uygulanacak araçlar bellidir ve bu araçları da Merkez Bankası uygular.”
Faiz indirimi kararlarının 2022’nin ilk aylarına da taşınması muhtemel. Öyle ki bu indirimden en çok yararlanması beklenen konut sektörünün aylık konut kredisi faizinin yüzde 1 olmasını talep ettiği ve bu gerçekleşinceye kadar faizlerin indirilmesi için Saray’ı etkilediği konuşuluyor. Çünkü kredili (ipotekli) konut satışları yılın ilk 10 ayında 2020’nin ilk 10 ayına göre yüzde 61’e yakın azaldı ve ancak 210.000 dolayında kredili konut satıldı. Satılamayan konut stoklarının üreticileri bu faiz indirimleriyle talebin artmasını ve canlanmayı bekliyor.
Ne var ki Erdoğan’ın bu oyunu kazanma ihtimali zayıf görünüyor. Çünkü enflasyonu umursamamak, dövize kaçışı ve döviz fiyatlarının sürekli tırmanışını getirirken, her tırmanış ithalat yoluyla enflasyon taşıyor.
Dünyada fiyatı yüksek seyreden enerji başta olmak üzere ithal mallarını Türkiye fiyatı hızla yükselmiş dövizle alıyor ve bununla, içeride önce üretici fiyatları, sonra tüketici fiyatları tırmanıyor.
Bu fiyatlar karşısında erimiş sabit gelirlerini yeterince yükseltemeyen alt ve orta sınıfların memnuniyetsizlikleri ise hızla büyüyor. Döviz borcu olan iş dünyası da hem artan yükünden hem de enflasyonist serüvenden oldukça endişeli.
